Gmina Lubsza zajmuje powierzchnię około 213 km2 i jest największą pod względem obszaru gminą w województwie, tworzy ją 31 miejscowości – 21 sołectw i 10 przysiółków.
Gmina położona jest w zachodniej części województwa opolskiego, jej zachodnie granice są zarazem granicami województw opolskiego i dolnośląskiego. Od południa graniczy z Miastem Brzeg i Gminą Brzeg, a ich naturalną granicą jest rzeka Odra.
W części północno – wschodniej gmina graniczy z gminami Namysłów, Świerczów i Popielów.
Lubsza jest gminą rolniczą – 45,5% powierzchni gminy zajmują użytki rolne - około 1/3 stanowią dobre gleby klas I – III, pozostała zaś część, zwłaszcza na północy gminy to gleby piaszczyste i mało urodzajne, klas IV – VI.
Około 46% powierzchni stanowią lasy, w których znaczne obszary objęte są ochroną rezerwatową. Na terenie gminy usytuowana jest część Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, znajdują się tutaj też rezerwaty przyrody.
W północno-wschodniej części przebiega linia kolejowa Opole – Wrocław – Nadodrze ze stacjami kolejowymi w Mąkoszycach i Rogalicach.
Przez gminę przebiegają dwie główne drogi:
- nr 457 – Pisarzowice – Opole ( droga wojewódzka),
- nr 39 – Brzeg – Lubsza – Namysłów (droga krajowa).
Położenie gminy w dolinie Odry (część gminy leży poniżej poziomu wody) spowodowało, iż na tym terenie znaczne były skutki powodzi z lipca 1997 roku. Zalanych zostało 13 miejscowości w gminie, łącznie pod wodą znalazło się około 69% powierzchni gminy. Pod wodą znalazło się 72% budynków mieszkalnych, ucierpiało przeszło 6 200 mieszkańców.
Dzieje gminy Lubsza sięgają historii bardzo odległej czasowo. Na podstawie wykopalisk i badań archeologicznych prowadzonych na terenie gminy ustalono, że pierwsze ślady człowieka pochodzą ze środkowego okresu kamienia, czyli mezolitu.
Pierwsze wzmianki pisane dotyczące powstania miejscowości Lubsza datują się w dokumentach z 1284r. Założycielem wsi Lubsza był Książę wrocławski Henryk IV, który sprawował władze na tym terenie w latach 1266 – 1290. Do końca XVIII wieku miejscowość Lubsza pod względem narodowościowym była wsią całkowicie polską.
Obecnie na terenie Gminy Lubsza funkcjonują trzy zespoły szkolno – przedszkolne i jedno gimnazjum:
- Zespół Szkolno – Przedszkolny w Lubszy, w skład którego wchodzą: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Lubszy, ul. Szkolna 2, 49 – 313 Lubsza, tel. 77 4120842, Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Dobrzyniu, Dobrzyń 35, 49 – 312 Szydłowice, tel. 77 4118226 oraz Publiczne Przedszkole w Lubszy, ul. Szkolna 1, 49 – 313 Lubsza, tel. 77 4118656;
- Zespół Szkolno – Przedszkolny w Czepielowicach, w skład którego wchodzą: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Bohaterów II Wojny Światowej w Czepielowicach, Czepielowice 31, 49 – 314 Pisarzowice, tel. 77 4120220, Publiczne Przedszkole w Kościerzycach, Kościerzyce 64, 49 – 314 Pisarzowice, tel. 77 4126807 oraz Odział Przedszkolny w Pisarzowicach Publicznego Przedszkola w Kościerzycach, Pisarzowice, ul. Opolska 51, 49 – 314 Pisarzowice;
- Zespół Szkolno – Przedszkolny w Mąkoszycach, w skład którego wchodzą: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Mąkoszycach, ul. Pocztowa 4, 49 – 315 Mąkoszyce, tel. 77 4124490 i Publiczne Przedszkole w Mąkoszycach, ul. Kolejowa 1, 49 – 315 Mąkoszyce, tel. 77 4124495;
- Publiczne Gimnazjum w Kościerzycach im. Tadeusza Kościuszki, Kościerzyce 31, 49 – 314 Pisarzowice, tel. 77 4126828, oraz
5. Publiczna Szkoła Podstawowa im. bł. Jana Pawła II w Michałowicach Stowarzyszenia
Przyjaciół Szkół Katolickich w Częstochowie.
W gminie prężnie działa Gminny Ośrodek Kultury w Lubszy, którego działalność opiera się m.in. na:
- organizowaniu różnorodnych form edukacji kulturalnej i czytelniczej,
- organizowaniu warsztatów zainteresowań dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych,
- organizowaniu imprez artystyczno-rekreacyjnych i okolicznościowych, a także konkursów, przeglądów, festiwali i spotkań autorskich.
Dane teleadresowe GOK: ul. Szkolna 4, 49-313 Lubsza, tel. 77 4118616
Ośrodek Pomocy Społecznej w Lubszy, ul. Szkolna 1a,49 – 313 Lubsza, tel. 774120830
Zakład Gospodarki Komunalnej w Lubszy z siedzibą w Śmiechowicach 20; 49 – 314 Pisarzowice; tel. 77 4119660
Gmina Lubsza jest jedną z ośmiu gmin należących do Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Stobrawski Zielony Szlak. Gmina należy również do Związku Gmin Śląska Opolskiego, a w 2014r. Gmina Lubsza przystąpiła do Subregionu Brzeskiego.
STOBRAWSKI PARK KRAJOBRAZOWY
Rozporządzeniem Nr P/11/99 Wojewody Opolskiego z dnia 28 września 1999 roku utworzony został Stobrawski Park Krajobrazowy, w którego skład weszły m.in. tereny leśne gminy Lubsza.
Park obejmuje obszar o powierzchni 52.636,5 ha położony na terenie 12 gmin: Dobrzeń Wielki, Dąbrowa, Kluczbork, Laskowice Wielkie, Lewin Brzeski, Lubsza, Łubniany, Murów, Pokój, Popielów, Świerczów i Wołczyn. Tereny leśne gminy Lubsza znajdują się w zwartym ciągu lasów biegnących przez trzy województwa: od dolnośląskiego, przez opolskie do śląskiego. Z uwagi na walory przyrodnicze jest to najwartościowszy i jeden z najdłuższych na terenach nizinnych południowej Polski obszar leśny.
Park Stobrawski pod względem powierzchni jest parkiem bardzo dużym, o charakterze nizinnym, chroniącym obszary szczególnego nagromadzenia walorów przyrodniczych.
Wśród walorów przyrodniczych występuje 38 gatunków roślin chronionych i 38 gatunków roślin rzadkich, z których 11 zagrożonych jest w Polsce, a 3 zagrożone są wyginięciem w Europie.
Z trzech roślin zagrożonych w Europie paproć wodna "salvinia natans - salwinia pływająca" i jednoroczna roślina wodna "trapa natans - kotewka orzech wodny" występują na terenie powiatu brzeskiego. Oprócz tego na terenie parku występuje wiele chronionych, ginących i rzadkich ptaków i chronionych zwierząt, których stanowiska są istotne w skali Dolnego Śląska.
Park rozciąga się od granicy z województwem dolnośląskim w Leśnej Wodzie poprzez tereny leśne, aż do linii kolejowej Opole – Kluczbork.
Południowa granica parku w powiecie brzeskim przebiega od Golczowic do Mikolina, do skrzyżowania z drogą Skorogoszcz – Popielów. Drogą tą granica biegnie na północ do wałów przeciwpowodziowych Odry, a następnie do Mikolina, następnie drogą polną łączącą wały przeciwpowodziowe Odry i Nysy Kłodzkiej. Dalej wałem Nysy Kłodzkiej na południe do drogi Skorogoszcz – Łosiów i północnym skrajem tej drogi do skrzyżowania z drogą do Wronowa. Następnie tą drogą na północ do wału Nysy Kłodzkiej i omijając Wronów wałem do drogi Wronów – Zawadno – Kopanie aż do południowej granicy gminy Brzeg. Dalej granica parku przebiega zgodnie z granicą gminy Brzeg, aż po granice miasta Brzeg (z włączeniem do parku Odry). Od Brzegu granica parku biegnie do Kościerzyc, następnie omija Nowe Kolnie i granicą lasu biegnie aż do Leśnej Wody.
W parku nie wolno m.in.: wyrzucać odpadów i nieczystości, budować i rozbudowywać obiektów, zbierać ślimaków winniczków, dokonywać regulacji rzek i potoków, prowadzić działalności handlowej, budować i rozbudowywać linii i tras komunikacyjnych.
EDUKACJA I TURYSTYKA W GMINIE LUBSZA
W celu sprostania ciągłemu wzrostowi ruchu turystycznego pieszego, rowerowego i samochodowego na terenie nadleśnictwa Brzeg zostało wyznaczonych szereg szlaków turystycznych, trasy rowerowe oraz przy głównych drogach publicznych miejsca postoju i wypoczynku dla turystów zmotoryzowanych. Przez tereny Nadleśnictwa biegną trzy szlaki turystyczne: żółty, zielony i niebieski.
Żółty szlak turystyczny (13,7 km) rozpoczyna się w Brzegu i biegnie przez Kościerzyce, Piastowice, Lubszę, rezerwat przyrody "Lubsza" do Rogalic w którym znajduje zabytkowy park wiejski.
Zielony szlak /turystyczny (40,0 km) biegnący poprzez tereny dwóch obrębów leśnych tworzy pętlę zaczynającą się w Brzegu i biegnie przez Błota, Borucice, Rogalice, Tarnowiec, Nowy Świat, Kurznie, Karłowice, Stare Kolnie, Stobrawę i Kościerzyce do Brzegu.
Niebieski szlak turystyczny (42,7 km) zabytków polichromii tworzący pętlę na południe od Brzegu zaczyna się w Brzegu i biegnie przez Pawłów, Kruszynę, Strzelniki, Olszankę, Krzyżowice, Obórki, Przylesie, rezerwat przyrody "Przylesie", Bierzów, Łukowice Brzeskie, Małujowice, Zielęcice, Brzezina do Brzegu.
Dla turystów uprawiających jazdę rowerową została wyznaczona w porozumieniu z nadleśnictwem trasa rowerowa tworząca pętlę biegnącą poprzez tereny dwóch obrębów leśnych. Szlaki turystyczne piesze i rowerowe są w terenie trwale oznaczone.
Dodatkowo została wyznaczona trasa edukacyjna z tablicami informacyjnymi, tworząca pętlę od miejscowości Rogalice, poprzez kompleks leśny w okolicach rezerwatu przyrody "Lubsza" i powrót do Rogalic o długości 7 km oraz druga trasa biegnąca wokół rezerwatu "Lubsza" o dł. 2,3 km.
Opis ścieżek trasy edukacyjnej:
I etap przeznaczony do zwiedzania pieszo prowadzi wzdłuż żółtego szlaku turystycznego od wejścia do Rezerwatu przyrody Lubsza linią oddziałową dzielącą ten rezerwat, okrążając liniami oddziałowymi oddziały 254 i 253 do parkingu w oddz. 253 d, przy szosie Lubsza – Mąkoszyce. Trasa ma długość 2300 m, a czas zwiedzania wynosi 2 godziny. Ścieżka przeznaczona jest dla dzieci i młodzieży młodszych klas szkół podstawowych. Na trasie ścieżki urządzonych jest 10 stacji edukacyjnych związanych tematycznie ze zwiedzanym fragmentem lasu i wyposażonych w eksponaty pełniące jednocześnie rolę użytkową;
II etap – ścieżka rowerowo – piesza o długości trasy 7 km i czasie zwiedzania 4 – 6 godzin. Początek zwiedzania znajduje się na parkingu leśnym w oddz.197 Leśnictwa Rogalice. Parking wyposażony jest w tablicę z mapą nadleśnictwa z oznakowanymi rezerwatami przyrody, miejscami postoju pojazdów, itp., 2 wiaty oraz ławki i stoły. Na parkingu wydzielone jest miejsce na ognisko i grill, umieszczona jest tablica o obowiązujących w lesie zakazach. W wyposażeniu znajduje się kontener na śmieci oraz kosze drewniane 4 szt. Ścieżkę rozpoczyna tablica z mapą przebiegu ścieżki opisująca jej walory. Ścieżka urządzona jest tak, aby osoby zwiedzające, które nie mogą zwiedzić całej trasy ścieżki z powodu ograniczeń czasowych lub sprawnościowych mogły zapoznać się z jej zasadniczą częścią przedstawiającą ogólną problematykę gospodarki leśnej i jej działów, ochrony lasu i przyrody oraz ich wielofunkcyjnej roli. Z tego względu początkowy odcinek trasy posiada zagęszczoną ilość stacji edukacyjnych z większą ilością tablic. Odcinek ten o długości 1600 m. (z trasą powrotną) zwiedza się ok. 1,5 – 2 godzin. Tablice rozmieszczone przy dalszej trasie związane są tematycznie z gospodarczymi i przyrodniczymi obiektami w miejscu ekspozycji.
Cała trasa ścieżki oznakowana jest tabliczkami kierunkowymi. Ścieżka jest obiektem rozwojowym, tzn. na istniejącej trasie ścieżki można uzupełniać tablice tematyczne w miarę wystąpienia aktualnych zjawisk przyrodniczych lub gospodarczych, można poszerzać w miarę możliwości finansowych, poruszoną tematykę lub wnosić aktualności z życia lasu